Geboortegrond (1955-1975)

Hobbe van Baerdstraat 39

Voor de kijkers de linkerhelft van de dubbele woning is het huis dat mijn vader bouwde. Nou ja, hij liet het bouwen door Jelle de Lange uit St Nicolaasga, voor wie hij weleens een klusje deed. Latere bewoners hebben het gemoderniseerd, maar in 1954 was dit de goedkoopste manier om een woning te bouwen. Geen smoel en ongelooflijk klein voor huidige begrippen, maar toen juist modern met een heuse doorzonkamer.
Het is vooral het huis dat mijn vader bouwde, omdat het in die tijd ongehoord was, dat een arbeider van geleend geld een huis liet bouwen. Wat verbeeldde die vent zich wel niet? Mijn vader had maximaal van zijn verlengde jeugd genoten en nooit gespaard, maar hij was een vakman en maakte in de avonden de meubels zelf. Toen het klaar was, zijn ze getrouwd en werd ik verwekt, zoals dat van een goed katholiek werd verwacht.

Boven vulden de kamers zich met bedden, dat wil zeggen, met kinderen. Op de jongenskamer stonden drie bedden van wand tot wand, met daarboven kastjes. Naast de grote kledingkast kwam een bureautje, toen ik naar het VWO ging. En toen ik 6 jaar later voor de HTS ook nog een tekentafel aanschafte, was er nog precies één vierkante meter vloer vrij. De deur draaide namelijk naar binnen.
Wat een douche heette was een ruimte met een granito lavetbak met een kraan erboven. Op zaterdagmiddag werd die gevuld met warm water en moest iedereen eraan geloven. Mijn moeder deed de kleintjes. Ik was als laatste aan de beurt. Ik zette de transistorradio op het schap met de handdoeken voor de Veronica Top 40 en vouwde mezelf helemaal op, zodat ik er precies in paste. Stiekem liet ik er nog wat warm bij lopen.

Onze straat

Die Hobbe van Baerdtstraat is het decor van mijn gelukkige jeugd, die vrijwielend voorbijging. Het leven ging vanzelf. Zelfs school ging vanzelf. Ik vond alles leuk, alleen in de grote vakanties verveelde ik mij. Als het niet stortregende moesten we buiten spelen. In de straat deden we blokjesvoetbal met de andere kinderen uit de buurt, maar ook verstoppertje of stoeprand. We wisten precies waar de gevaren loerden op een pak slaag.
Achter ons huis lag de Pikestjelp, zo noemden we dat veld tegenover de gelijknamige kleuterschool. Mijn moeder weet nog dat er vee liep. Ik herinner me dat niet meer. Wel een jaarlijkse veekeuring en de enorme tent van Circus Tony Boltini, waar ’s avonds Rob de Nijs en Johnny Lion optraden. Vanuit mijn bed hoorde je Ritme van de Regen en Sophietje, dat ik in stilte meezong.

Maar we kwam ook verder van huis. Cowboy en indiaantje spelen tussen de bejaardenhuisjes achter de Dr Wumkesstraat. Pauw pauw, jij was dood! Dan liet je je vallen, telde tot 100 en dan mocht je weer meedoen. Aan onze kant van de Midstraat kende ik iedere straat, iedere boom. Daarachter kwamen we niet vaak. Over het Patrimonium werden je geheimzinnige verhalen gefluisterd.
En zonder horloge wist je toch altijd hoe laat het was, want we hadden de Jouster Toer, die je overal kon zien. En als je hem niet zag, hoorde je hem wel. Sloeg hij vijf, dan moest ik als de sodemieter naar huis rennen, want om kwart over vijf kwam mijn vader uit de fabriek en dan stond het eten op tafel. Wie te laat was kon meteen door naar boven.  

Zichtlijn

Het is een iconisch beeld, dat vaak is gefotografeerd: onze straat met zicht op de Jouster Toer. Natuurlijk wilde ik dat beeld ook maken met Meneer Houtman, vrijwielend op zijn Vehikel. Maar – [ernstige verwensing] – welke knurft op het Gemeentehuis had die boom daar halverwege in onze straat geplant!? Zo was die iconische zichtlijn eigenlijk verpest. Ja, als je aan de verkeerde kant van de straat fietst kun je nog zien hoe laat het is. Toen ik voor ons huis die foto maakte, was die [verwensing] boom in het perspectief al hoger dan de Jouster Toer! Kijk, aan de ontkerkelijking is niets te doen, en ik ben helemaal voor bomen – de vader van Meneer Houtman was zelfs een boom – maar daarom hoeven ze van overheidswege toch niet mijn historisch perspectief om zeep te helpen!?

Weet ik wel. Die boom markeert dus een verkeersremmende vluchtheuvel tegenover de Butsingel, precies op de hoek waar wij blokjesvoetbalden en dan wilden we niet worden aangereden. Toen ik midden in de zomervakantie daar bezig was, zeker een uur lang, heb ik geen kind op straat gezien. Ook geen auto trouwens, ja eentje, van onze buren. Nou ja, u begrijpt het wel. Dat noem ik het kind met het badwater weggooien.
Toen ik klaar was heb ik mijn spullen ingepakt en definitief mijn geboortegrond verlaten. Het huis staat er nog, fors vergroot en gelift met een jaren 30 raamindeling en een 19e eeuws luifeltje boven de voordeur. ‘Het is de tijd, net wat u zegt,’ zong Sonneveld al in Het dorp. Welke Sonneveld??? Dat leg ik een andere keer wel uit.

Informatie

Datum: 27 juli 2023
Codering: Pos 36 versie 1.1.1 en 1.9.1
Locatie: Hobbe van Baerdstraat Joure
Attributen: Vehikel PNR 33-2; indianentooi van Martin