Stilte

‘Natuurlijk,’ zei mijn vriend, toen ik vroeg of ik met Meneer Houtman een opname in zijn studio mocht maken. ‘Wat is de bedoeling?’
‘Ken je dat stuk 4 minuut 33 stilte van die avant-garde componist, John Cage? Meestal wordt het op piano uitgevoerd, maar ik heb een bewerking voor basgitaar bedacht.’ Dat klonk mooi, maar een bewerking was het striktgenomen niet, want John Cage had op zijn lege partituur in 1952 de instumentatie vrijgelaten.
‘Maar waarom voor basgitaar?’, wilde hij nog weten.
‘Voor een leek als ik is dat het meest mysterieuze instrument in de popmuziek,’ zei ik. Ik was pas voor het eerst enthousiast van een bas, toen ik Ballerina van Van Morrison hoorde. Volgens mijn vriend was dat een staande bas. Toch had ik het gevoel dat we elkaar wel zo’n beetje begrepen.

Op de afgesproken tijd installeerde ik Meneer Houtman op een basversterker met een Ferder bas op schoot. Na anderhalf uur, toen de fotografische opnames klaar waren, vroeg ik aan mijn vriend, wat nu precies de rol van de basgitaar in de popmuziek was. Hij begon met een omstandige uitleg. Ik was al snel het spoor bijster, maar voor hem sprak het kennelijk voor zich.
‘Luister,’ zei hij toen. Hij liet een liedje horen, dat hij net af had en schoof toen de bas eruit. De opname viel als los zand uit elkaar. Nu begreep ik hoe het zat, je hoort hem pas als hij stil is. Op mijn beurt legde ik uit, wat de bedoeling van John Cage was geweest. Hij geloofde niet in absolute stilte. Het ging hem om wat je hoort, als het stil is. ‘Laten we dat gewoon eens proberen,’ stelde ik voor. Ik drukte mijn digitale stopwatch in en gaf een sein.
Als eerste hoorde ik de ruis in mijn tinnitus oor en een zacht geritsel ergens in de ruimte. Toen de kalme ademhaling in mijn neus. ‘Wat hoorde jij?’, vroeg ik, toen het klaar was. Mijn vriend had de lieve geluidjes gehoord van zijn vrouw en kinderen in de tuin. De buitendeur stond nog op een kier.

Informatie

Datum: 19 mei 2023
Codering: Pos 25 versie 1.5.1
Locatie: studio X 
Attributen: Bandana van mijn oude discosjaal; muziekstander uit Kringloop Harlingen; Fender bas

Bekijk ook...

De zwartwit denker

In onze moderne samenleving staat het zwart-wit denken in een kwaad daglicht, maar de schaker doet niet anders.

Wie is er bang?

Voor volledige foto en informatie klik op

De grens over

Meneer Houtman houdt mij danig bezig. ’s ochtends wakker wordt – om uurtje of 7, 6, 5 – dan loopt hij al weer te rommelen in mijn hoofd. En dat is erg vermoeiend. Ik zet hem het huis niet uit maar het werd tijd, dat hij op vakantie ging, de wijde wereld in. DE GRENS OVER.